De schoolexamens zijn achter de rug. Nu de uitslag nog. Daarvoor moeten de docenten eerst hun nobele nakijkwerk verrichten en dagenlang examens nakijken. Gelukkig is er het correctievoorschrift van Cito. Die voor het schoolvak Nederlands havo maakt één ding duidelijk: Nederlands is en blijft een hele opgave.
Een goede vriend van mij mag zich gelukkig prijzen met goedgevulde werkdagen. Op zijn bureau prijken namelijk stapels examens Nederlands, waaronder die van enkele havoklassen. Per examenopgave vergelijkt hij het neergekrabbelde antwoord minutieus met het antwoord in het correctievoorschrift van Cito. Wanneer hij de antwoorden op vraag 32 in het voorschrift leest, valt hem van verbazing de nakijkbril zowat van het hoofd.
Fout in voorschrift
Opgave 32 in het centraal examen Nederlands havo vraagt de scholieren om het inhoudelijke verschil tussen twee teksten over dementie beknopt te beschrijven. Het correctievoorschrift bij deze opgave geeft twee varianten. De tweede luidt:
De zin over tekstfragment 2 gaat goed fout. De auteur geeft daarin een schoolvoorbeeld van een contaminatie. Deze twee formuleringen heeft hij door elkaar gehaald:
- (…) dat het effect van maatregelen die je neemt, onzeker is
- (…) dat maatregelen die je neemt, onzekere uitkomsten hebben.
En dat is nog niet alles. Er staat bovendien “…dat het effect (…) onzekere uitkomsten hebben.” Ja, volgens het correctievoorschrift voor het centraal examen Nederlands havo 2019 ‘hebben het effect onzekere uitkomsten’. Als klap op de vuurpijl staat eronder: ‘Beoordeel spelling en grammatica’. Hoe cynisch wil je het hebben?
Stevig signaal
Ik heb op examenblad.nl nog even het erratumblad gecheckt en de aanvulling op het correctievoorschrift van 20 mei. In beide documenten wordt echter met geen woord gerept over het voorgeschreven antwoord bij opgave 32. Geen correctie, geen verantwoording, geen aanvulling, laat staan iets van excuses. Helemaal niks.
Dan maar een stevig signaal afgeven. Mijn voorstel zou zijn om de voorzitter van het College voor Toetsen en Examens bij Cito een niet mis te verstane mail te sturen over deze uitglijer. Het lijkt me dat de volgende mailtekst het punt voldoende duidelijk zal maken:
Best geachte voorzitter van het College voor Toetsen en Examens,
Naar mijn inziens schept de correctievoorschriften van Cito t.a.v.
opgave 32, vierde punt, betreffende het examen Nederlands havo 2019
niet het effect van gewenste duidelijkheid en is derhalve toepassing
daarvan dus niet mogelijk.
Met hoogachtende groet,