De eerste zin… Ook voor opstellers van een voorwoord in een beleidstekst, meerjarenplan of visiestuk blijft hij lastig. Onder tijdsdruk en bij gebrek aan inspiratie trappen velen van hen dan maar een open deur in. Maar een toekomstgericht stuk beginnen met een platitude getuigt niet erg van een visie. Hoe dan wel inspirerend aftrappen?
De lezer heeft het voorblad van het beleidsplan 2021-2025 bestudeerd. Hij slaat om naar het titelblad, waar hij bevestigd krijgt dat dit het beleidsplan 2021-2025 is. Ook de kopregel bovenaan elke pagina verzekert hem daarvan. Verwachtingsvol bladert hij door naar het voorwoord. Welk vergezicht zal de directie schetsen om alle betrokkenen te begeesteren? Met welke openingszin begint deze blik op de toekomst van de organisatie? Hoe zet de Grote Roerganger de toon?
‘Voor u ligt het beleidsplan 2021-2025.’
Echt waar?!!
Onspirerend
‘Voor u ligt…’ is zo’n beginzin die niet inspirerend is, maar onspirerend: elke bezieling ontbreekt en de motivatie bij de lezer verdampt pardoes. De hoop dat de tekst een meeslepend toekomstscenario zal bevatten, vervliegt. Het is een lauwe vaatdoek die de lezer in het gezicht krijgt.
Ook openingszinnen over tijden die veranderen scoren hoog op de lauwevaatdoekmeter. ‘De wereld verandert in hoog tempo’ bijvoorbeeld, of ‘We leven in een tijd waarin verandering de enige constante is’. En natuurlijk de klassieker ‘The times they are a’changing’. Hoe kan een 60 jaar oude songtekstregel van een inmiddels hoogbejaarde songwriter nog toekomstgericht zijn? De veranderingen waar Dylan op doelde, liggen nu al zo’n 50 jaar achter ons.
Meegaan
Inspireren doe je door een veelbelovende toekomst te schetsen. Wie een beleidsplan of visiestuk voor zijn neus heeft, wil immers één ding weten: waar gaan we heen vanaf hier? Het is net als de aankondiging van een reis: eerst waarheen, daarna het waarom en het hoe. Zo kan ik me voorstellen dat Christoffel Columbus nogal moeite zou hebben gehad een scheepsbemanning te verzamelen door vanaf een zeepkist te verkondigen: ‘Ik heb een schip!’ Ja, dat zag iedereen. So what? Pas toen hij riep: ‘We gaan een nieuwe wereld ontdekken!’ buitelden soldaten en zeelui over elkaar heen om aan te monsteren.
Schets dus meteen waar de organisatie staat in 2025. Of, met een knipoog naar Stephen Covey, begin met het einde. En leid er vervolgens een titel van af, zodat de visie al van het voorblad spat. Want alleen als duidelijk is waar het heengaat, zullen je lezers meegaan.